Şeffaflık Toplumu Sağlam Bir Modernizm Eleştirisi Byung Chul Han Kitap Yorumu

Bazılarının hayatı daha fazla like/beğeni almak için kendisiyle,onunla, bununa ve şununla yarışmak olmuş insanlar görüyoruz. Artık yaşadığınız her an fotoğraflanmadıkça, videoya alınmadıkça ve canlı yayında herkesin göreceği şekilde yaşanmadıysa değersizmiş gibi görülüyor.  Bu furyaya isteyen de istemeyen de katılıveriyor.. Bu kitap ise kendinize karşı ve topluma karşı bir yüzleşme sağlıyor. Ekonomi, politika,sosyal medya gibi hayatımızın neredeyse her yerinde bu kavramla karşılaşıyoruz aslında fakat ben bu kitapla karşılaşmadan önce bu kadar içler acısı olduğumuzu bilmiyordum. Şeffaflık nedir? Bilgiye bir tıkla ulaştığımız her şeyin şeffaf yaşandığı zamanda yaşıyoruz. 

Kitabın içinde farklı başlıklar altında incelemeler mevcut. Olumluluk, teşhircilik, apaçıklık, porno, ivme, teklifsizlik, enformasyon, ifşa, kontrol toplumu olarak başlıklar altında incelenmiş. 

Şeffaflık toplumunda olumluluk esastır olumsuzluklar istenmez. Hız önemlidir ve bunun için de hiçbir pürüz olmaması gerekir. Farklı sesler,fikirler düşünceler de bunlara örnektir. Farkılık olmadığı sürece hayal gücü ve yenilik de ortadan kalkıyor. Basma kalıp insanlar basma kalıp bir dile ihtiyaç duyulur. Her kelimenin tek bir anlamı olmalıdır ki karışıklık ve yavaşlatma olmasın. Bu da edebiyatı öldürür. Kelimelerle dans olarak nitelendirilen şiirler var olmaz.. Kitapta “Şeffaflık toplumu aynının cehennemidir.” diyor. Gösterilen ve sürekli görülene doğru giden insanların her şeyi gördüğü gibi yapma çabası toplumu yıkar. Farklılıklar ortadan kalktığında ise ne yeni fikirler  ne de başka şeyler ortaya çıkar.

“Olumluluk toplumu hiçbir olumsuz duyguya izin vermez. Böylece insanlar eziyet ve acıyla başa çıkma, buna biçim verme becerisini yitirirler.”

Şeffaflık yaşanılan her şeyin olumlu olduğunu kabul ederek olumsuzda oyalanmayı reddeder. Ama yaşamda olumsuzluklar sonucunda yaratıcılık ve sorunla başa çıkma yetisi gelişir. Şu anda olduğumuz toplumda da bu yaşanmakta.. Kitap size pek çok noktada şaşırtıcı gerçekleri sunacaktır.

Medyada bize yansıyan resimlerdeki aşırı netlik de hayal gücünü felce uğratır. Kant'a göre muhayyile(hayal gücü) oyuna dayanır. Fluluğa gerek duyar ki oradan bir malzeme çıkabilsin. Fakat giderek çok daha netleşen dünyada çocukların elinden düşmeyen tablet ve telefonlarla gelen nesillerimizi hayal gücünden yoksun yetiştiriyoruz. Bizim hayal gücüne ve yeni şeylere açık olmamız gerekiyor. Gelişim için bu temel yapı taşlarından biridir.

 Stratejik oyunlar şeffaflık istemezler. Herhangi bir dünya savaşı çıksa artık bu eline tüfeğini alıp süngüyle hurra diyerek adam öldürmekle olmayacak. Teknoloji ve bilginin savaşı haline gelecek. Bunun gelişmesi için ise elbette ki hayal gücü ve stratejiye ihtiyaç vardır.

Pek çok insan instagram ve benzeri gibi platformlar kullanıyor. İlk başta güzel şeyleri birbiriyle paylaşmak isteyenler insanlardan beğenilmediği için morali bozulan daha çok beğeni adına bir sürü şey yapan insanlarla doldu. Hatta beğeniler satın alınan bir duruma geldik. Bu gerçekten medya toplumunun bizde açtığı en büyük yaradır. Sırf ne kadar mutlu olduğunu ve ne kadar çok gezdiğini çok iyi bir hayatı oluşunu yansıtmak için kendine yeni bir sanal insan oluşturuyor. Kendini nasıl göstermek istiyorsa orada istediği gibi yansıtabiliyor oluşu tam bir açık kapı..

İzlemek istediğini kendi seçiyor ve bu da bir nevi insanlığın arka yüzü oluyor. Benim deyişimle sosyal medyada yıldızı parlamış olanların çok büyük çoğunluğunun şaklaban olmasının nedeni de aslında biziz. Biz onları iç yüzümüzde istiyor ve ön plana çıkarıyoruz.

Sürekli bir koşuşturma ve tatmin olma peşindeyiz sosyal medyanın da bunda etkisi çok büyük. O yapıyor diye yaptığımız o kadar fazla şey var ki. Sürekli kendinden çok daha iyilerini görmek kendi elindekilerle şükür etmemek her zaman daha fazlasını istemek ise gerçekten üzücü hale geldi. Şimdiki çocukların pek çoğunun ünlü bir YouTuber olma çabaları ise buradan gelmektedir. Hiçbir vasfı olmadan çok iyi hayatlar yaşayan bu insanları örnek alıyorlar. Şeffaflık toplumunun getirmiş olduğu hayal gücü yoksunluğu ise bu olayı elbette daha vahim hale getiriyor. Bu kitapla birlikte bana çok farklı düşünme kapıları açıldı.. Okuması ve dili çok kolay olan bir kitap değil. Ben çok uzun bir sürece yayarak okudum. Bir kere okuyunca da anlaşılabilecek bir kitap değil. Umarım yazdıklarımın bir köşesinden tutabilmişsinizdir. Sosyoloji ve toplum gerçekleriyle ilgileniyorsanız okumanızı öneririm. Herkese iyi kitaplar dilerim.